Jaap Beuker over de "Klaassens vondst"
“Ken jij een Klaassens?”, vroeg archeoloog Jaap Beuker van het Drents Museum in Assen aan Ben Offringa uit Sleen. Klaassens, vroeger hoofdonderwijzer in Noord-Sleen had namelijk een interessante collectie stenen voorwerpen. In die collectie moest volgens Beuker een heel uniek voorwerp te vinden zijn.
“Ken jij een Klaassens?”, vroeg archeoloog Jaap Beuker van het Drents Museum in Assen aan Ben Offringa uit Sleen. Klaassens, vroeger hoofdonderwijzer in Noord-Sleen had namelijk een interessante collectie stenen voorwerpen. In die collectie moest volgens Beuker een heel uniek voorwerp te vinden zijn.
Weet u het nog? In september berichtten (Lees het artikel: Een unieke vondst teruggevonden) we over deze zoektocht naar de unieke collectie archeologische voorwerpen van de inmiddels overleden Klaassens. Nu is bekend om wat voor vondst het gaat en waarom de voorwerpen zo uniek zijn.
Een unieke vondst teruggevonden - deel 2
Allereerst vroegen we aan Jaap Beuker, hoofdconservator bij het Drents Museum in Assen om een toelichting op de zoektocht. Ook zijn redacteur Ben Offringa en fotograaf Jenny Hietkamp onlangs op bezoek geweest bij het openluchtmuseum in Schoonoord waar de collectie zich op dit moment bevindt.
Interview met Jaap Beuker
Beuker is bij het Drents Museum verantwoordelijk voor de collectie en informatie daarover en verder leidinggevende van de wetenschappelijke staf. De laatsten zijn voor specifieke onderdelen van de collectie verantwoordelijk, maken inhoudelijk de tentoonstellingen, enzovoorts. Het specialisme van Beuker is de steentijd.
De conservator was een behoorlijk aantal jaren terug al eens op zoek geweest naar de archeologische voorwerpen van Klaassens. "Van de collectie Klaassens kende ik foto’s", vertelt Jaap. "Daarop stonden objecten die ik niet precies kon determineren (identificeren, red.). Zo was er bijvoorbeeld eentje waarop een bijl stond die wel eens van jade gemaakt zou kunnen zijn. Dergelijke bijlen kunnen uit Nieuw-Guinea zijn meegenomen maar ze kwamen in onze prehistorie ook al voor. Ze werden toen geïmporteerd uit het Alpengebied. Het zijn zeldzame objecten."
Schot in de roos
Jaap benaderde Ben Offringa om hem te helpen bij zijn zoektocht. "Ben kende ik van een eerdere ontmoeting. We zijn samen naar de familie Dobben in Erm geweest om archeologische vondsten te bekijken". Toen de collectie Klaassens enige tijd later weer in Beuker's gedachten schoot, was het precies duidelijk waar hij moest zijn. "Als iemand de collectie zou kunnen vinden was het Ben wel. Dat bleek een schot in de roos." Offringa kwam namelijk met behulp van oudere Sleners en anderen er achter, wie Klaasens was en waar de verzameling zich bevond.
Foto's
In de documentatie van het Drents Museum was informatie over de vondsten aanwezig, maar Beuker had de collectie tot nu toe nooit kunnen traceren. "De archeologische vondsten in particulier bezit zijn jarenlang systematisch gedocumenteerd. De gegevens werden op een kaartsysteem vastgelegd en er werden foto’s van de vondsten gemaakt. Dat waren zwart-wit opnames. Op zich is daar niets mis mee maar de wetenschap ontwikkelt zich. Er komen nieuwe inzichten en je kijkt dan soms anders en met meer achtergrondinformatie naar archeologische vondsten. Dan moet je toch weer de echte objecten erbij hebben."
De collectie van Klaassens werd, zoals u eerder kon lezen, opgespoord. De verzameling is in het bezit van het openluchtmuseum in Schoonoord.
De vondsten
Op de foto's was te zien dat er een aantal bijzondere vondsten in de collectie zat, zoals een bijl die mogelijk van jade zou kunnen zijn gemaakt. Verder was op de foto’s een grote vuurstenen kling (dolk) te zien en kwamen er bijlen op voor die van een niet lokale steensoort waren gemaakt. "De ‘jade bijl’ bleek helaas niet van jade", vertelt Jaap. "Wel ging het om een prehistorisch importstuk maar dan uit het Wiehengebirge bij Osnabrück in Duitsland. In de collectie is nog een vergelijkbaar stuk aanwezig.
Het vermoeden bestond dat de grote kling een Frans importstuk zou kunnen zijn, mogelijk uit de omgeving van Le Grand Pressigny in West Frankrijk, zo’n 800 kilometeren. van Drenthe. Jaap: "Onze voorouders speelden het 2500 jaar v.Chr. klaar om dit soort afstanden te overbruggen. Helaas is de kling niet van de Franse vuursteen gemaakt. Het kan wel gaan om Limburgse vuursteen."
De collectie bestaat ook nog uit stenen bijlen uit de nieuwe steentijd met een datering tussen 3400 en 2400 voor Chr., een fragment van een werktuig uit de midden-steentijd van zo rond 5000 v.Chr., een doorboorde stenen hamerbijl uit de tijd tussen 2900 en 2500 v.Chr. en een bronzen bijl van rond 2000 v.Chr.
De vindplaats van de spullen is ook interessant om te noemen. Veel spullen zijn gevonden tijdens de aanleg van de rotonde tussen Sleen en Noord-Sleen. Hier bevond zich vroeger een nederzetting.
Twee keer
Jaap Beuker reisde twee keer af naar Schoonoord. "Juist de kling die zo interessant is, bleek de eerst keer niet aanwezig te zijn. Daarom is er direct een tweede afspraak gemaakt omdat de kling op een andere plek lag."
Beuker is van mening dat de vondsten interessant genoeg zijn om in een opstelling op te nemen. "Alhoewel dat helaas niet vastgelegd is, betreft het waarschijnlijk toch Drentse stukken waarover een goed verhaal te vertellen is."
Bezoek aan Ellert en Brammert
In het volgende artikel, deel 3 over dit onderwerp, doen we verslag van het bezoek aan het openluchtmuseum in Schoonoord waar Ben Offringa (rechts) en Jenny Hietkamp spraken met voorzitter Cees Akker (links).
Foto's: Jenny Hietkamp